नर्मदा
तटावरील महायोगी
श्री गौरीशंकर
महाराज
सनातन
भारतीय अध्यात्मिक परंपरेत, गुरु-शिष्य नाते आणि
दैवी अनुभूतीला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे.
भारताच्या हृदयस्थानी, मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र, गुजरातच्या विशाल
भूभागातून अविरतपणे वाहणाऱ्या 'जीवनदायिनी' माता नर्मदेच्या तटावर
अनेक सिद्ध संतांनी कठोर
तपश्चर्या करून आत्मज्ञानाचा मार्ग
दाखवला. अशा संतांमध्ये, ज्यांचे जीवन
शिवभक्तीचा ध्यास, नर्मदा मातेची
कृपा आणि साक्षात परमेश्वराच्या दर्शनाने धन्य
झाले, त्या श्री गौरीशंकर महाराजांचे नाव
अत्यंत आदराने घेतले
जाते.
मूळचे
अफगाणिस्तानमधील,
काबुलचे पश्तो संत असलेले
गौरीशंकर महाराज, 'विलक्षण' होते.
त्यांचे मोठे कान, तेजस्वी चेहरा
आणि अतिउंच शरीरयष्टी हे
त्यांचे बाह्य रूप दर्शवत
असले तरी, त्यांच्या अंतरंगात केवळ
आणि केवळ भगवान शंकराच्या दर्शनाची तीव्र
तळमळ होती. त्यांची ही
निष्ठा, त्यांची तपश्चर्या आणि
त्यांचे लोककल्याणकारी
कार्य या नर्मदा
तटावरील अध्यात्मिक इतिहासाचे एक सोनेरी पान
आहे.
शिवदर्शनाचा ध्यास
आणि काबूल
ते नर्मदा
प्रवास:
श्री
गौरीशंकर महाराज हे त्यांच्या तरुणपणी, १९
व्या शतकाच्या सुरुवातीला, काबूलमध्ये राहून
सतत भगवान शंकराची
आराधना करत, परंतु
त्यांना शिवजींचे दर्शन झाले नाही.
दर्शनाच्या व्याकुळतेने त्यांनी आपल्या जन्मभूमीचा त्याग
केला आणि भारतभूमीकडे प्रवास
सुरू केला.
या
प्रवासात त्यांनी विविध आश्रमांना भेटी
दिल्या, साधुसंतांशी चर्चा
केली आणि आपल्या
शिवदर्शनाच्या
तळमळीबद्दल विचारणा केली. याच प्रवासादरम्यान एका
थोर साधूने त्यांना एक
अत्यंत महत्त्वाचा अध्यात्मिक कानमंत्र दिला:
"नर्मदा कंकर, सभी शंकर।" (नर्मदेतील प्रत्येक दगड, तो स्वतः
शंकरच आहे.)
हा
उपदेश ऐकून गौरीशंकर महाराजांच्या मनात
नवीन आशा निर्माण झाली.
साक्षात शिवाचे अस्तित्व जिथे
प्रत्येक कणाकणात आहे, त्या नर्मदा
मातेच्या तटावर जाण्याचा त्यांनी निश्चय
केला. अफगाणिस्तान ते
नर्मदा तटापर्यंतचा त्यांचा प्रवास
हा केवळ भौगोलिक नव्हता,
तर तो शिवसाक्षात्काराच्या दिशेने
टाकलेले एक मोठे आध्यात्मिक पाऊल
होते.
नर्मदा परिक्रमा
आणि जमातीचे
नेतृत्व:
नर्मदा
तटावर पोहोचल्यावर, महाराजांना या
साधूच्या वचनाची सत्यता पटली.
शिवजी तर नर्मदेच्या कोणत्याही तटावर
उपलब्ध आहेत, हे
जाणून त्यांनी तत्काळ
नर्मदा परिक्रमा करण्याचा संकल्प
केला. हा संकल्प
केवळ स्वतःच्या मुक्तीसाठी नसून,
साक्षात शिवभेटीच्या अंतिम ध्येयाने प्रेरित होता.
विलक्षण जमात
आणि तपश्चर्या:
परिक्रमेच्या सुरुवातीला ते
एका साधूंच्या जथ्यात
सामील झाले. त्यांच्या मूळच्या प्रभावशाली व्यक्तिमत्त्वामुळे, त्यांच्या तेजस्वी रूपाने
आणि वेदांताच्या सखोल
ज्ञानामुळे, ते लवकरच त्या
साधूंच्या समूहाचे महंत बनले. त्यांची जमात
वाढत गेली आणि
साधू-संतांची संख्या
सुमारे १५० पर्यंत
पोहोचली.
महाराजांच्या जमातीची परिक्रमा करण्याची पद्धत
मोठी शिस्तबद्ध होती.
साधूंचे सर्व आवश्यक सामान
सुमारे ४० ते ५० घोड्यांवर लादले
जात असे. हे
साधू एक नर्मदा परिक्रमा बारा
वर्षांत पूर्ण करत असत.
या कठोर तपश्चर्येतून आणि
शिस्तबद्धतेतून
महाराजांचे नेतृत्व कौशल्य आणि अध्यात्मिक सामर्थ्य सिद्ध
होते.
श्री
गौरीशंकर महाराजांनी अशाप्रकारे नर्मदा मातेच्या तीन पूर्ण परिक्रमा पूर्ण
केल्या, म्हणजेच त्यांनी तब्बल
छत्तीस वर्षे नर्मदा
तटावर पायी चालून
तपश्चर्या केली! परंतु, इतकी
कठोर तपश्चर्या करूनही
त्यांना ज्या शिवदर्शनाची आस
होती, ते दर्शन
त्यांना झाले नाही. यामुळे
ते अत्यंत निराश
झाले. तीन परिक्रमा पूर्ण
होऊनही ध्येयप्राप्ती न
झाल्याने त्यांच्या मनात तीव्र वैराग्य आणि
निराशेची भावना निर्माण झाली.
या नैराश्यातून त्यांनी जिवंत समाधी घेण्याचा विचार
केला. हा विचार
त्यांनी आपल्या जमातीतील कोणालाही सांगितला नाही.
त्यावेळी, त्यांची जमात
साइखेडाजवळ श्री श्री संघू
येथे मुक्कामी होती.
दररोज सकाळी चार
वाजता स्नान करणाऱ्या महाराजांनी त्या
दिवशी सकाळी साडेतीन वाजता उठून
नर्मदेकडे प्रस्थान केले. समाधी घेण्याचा गुप्त
संकल्प घेऊन ते
जसे नर्मदेच्या पाण्यात पाय
ठेवणार, तेवढ्यात एक
अलौकिक घटना घडली.
नर्मदा मातेचे
साक्षात दर्शन:
मागून
आलेल्या एका तीन-चार वर्षांच्या लहान मुलीने त्यांची करंगळी
धरली आणि त्यांना विचारले: "क्यों? डुबने जा रहा है? मरने जा रहा है?" हा प्रश्न ऐकून
गौरीशंकर महाराज थबकले. त्यांनी कोणालाही न
सांगितलेला आपला समाधी घेण्याचा विचार
या लहान मुलीला
कसा कळला? हा
विचार त्यांच्या मनात
घोळत असतानाच, त्या
मुलीने त्यांचे मनगट
पकडले आणि म्हणाली, "अच्छा मानेगा नही, मरना चाहता है, डुबना चाहता है।"आश्चर्यचकित झालेल्या महाराजांनी विचारले, "तुम कौन?" (त्या मुलीने शांतपणे उत्तर
दिले, "मैं नर्मदा।" महाराजांचा विश्वास बसला
नाही. त्यांनी "मी नाही
मानत" असे म्हणून पुढे
जाण्याचा प्रयत्न केला, तेव्हा त्या
मुलीने पुन्हा त्यांचा हात
धरला आणि यावेळेस तिचा
हात त्यांना खूप
मोठा, अलौकिक जाणवला.
या गहन अनुभवाने ते
पुन्हा आश्चर्यचकित झाले
आणि त्यांनी पुन्हा
विचारले. त्याच उत्तरावर महाराजांनी नम्रपणे विनंती
केली: "मैं नही मानता, आप अपना असली रूप दिखावो।" भक्ताची ही
तीव्र मागणी ऐकून
माता नर्मदेने त्यांना आपल्या
खऱ्या, आपादमस्तक दिव्यरूपाचे साक्षात दर्शन दिले!
हे दर्शन त्यांच्यासाठी शिवसाक्षात्काराच्या मार्गावरचे पहिले
मोठे पाऊल होते.
दिव्य रूपात दर्शन
दिल्यानंतर नर्मदा मातेने त्यांना फटकारले आणि
मार्गदर्शन केले: "देख यह जो तू करने जा रहा है यह कायरो का काम है। तू भूल कर रहा है, जो तेरी जमात मे केशव नाम (श्री बडे दादाजी)
का युवा है वही भोलेनाथ है।"
भोलेनाथ, श्री
केशवजी (श्री
बडे दादाजी)
यांची ओळख:
नर्मदेचे दर्शन
आणि तिचे वचन
ऐकूनही महाराजांना तत्काळ
विश्वास बसला नाही. ते
पळत पळत परत
आपल्या छावणीकडे जाऊ
लागले. रस्त्यात जाताना
त्यांना आठवण झाली की,
त्यांच्या जमातीत केशव नावाचा (जे
नंतर श्री श्री
१००८ श्री बडे
दादाजी म्हणून ओळखले
गेले) एक तरुण
आहे, तो खरंच
विलक्षण दिसतो.
केशवजींचे कार्य
असामान्य होते:
- ते एकटेच सर्वांसाठी
हलवा, मालपुवा आणि शिरा बनवत असत.
- जर स्वयंपाक
करताना तूप कमी पडले, तर ते कढईत नर्मदेचे पाणी टाकत आणि त्यातूनही चविष्ट शिरा किंवा मालपुवा तयार होत असे.
- जेव्हा त्यांच्याकडे
तुपाची सोय होत असे, तेव्हा ते न
वापरलेले तूप परत नर्मदेत सोडून देत असत.
महाराज
नेहमी विचार करायचे
की केशवजवळ काहीतरी अलौकिक
सिद्धी आहे, पण
तोच साक्षात महादेव
असेल, असा विचार
त्यांच्या मनात कधीही आला
नव्हता.
साक्षात शिवदर्शन
आणि गुरुशिष्य
भेट:
या
विचारात ते तडक भांडारघरात (स्वयंपाकघर) पोहोचले. तेव्हा
केशवजी त्यांच्याकडे पाठ
करून भांडी घासत
होते. गौरीशंकर महाराजांनी त्यांचे नाव
घेऊन पुकारले. केशवजींनी मागे
वळून त्यांच्याकडे पाहिले.
या क्षणाला, श्री
गौरीशंकर महाराजांना केशवजींच्या रूपात साक्षात शिवजींचे दर्शन झाले!
महाराज आश्चर्यचकित झाले,
त्यांनी वारंवार डोळे चोळले, पण
त्यांना शिवजींचेच दर्शन होत राहिले.
तरी त्यांचा थोडा
विश्वास बसला. या दर्शनाच्या पूर्ण
समाधानासाठी, त्यांनी पुन्हा नर्मदेचे स्मरण
केले आणि विनंती
केली: "जैसे मैयाँ ने अपने पूर्ण रूप के दर्शन दिये, वैसे ही भोलेनाथ
के दर्शन करावो।" त्यांच्या मनात हा विचार
येताच नर्मदा माता
पुन्हा प्रकट झाली
आणि म्हणाली, "अच्छा तेरे को विश्वास नही होता है, छु के देख ले।" महाराजांनी दोन
पाऊले पुढे सरकत
श्री केशवजींच्या चरणांना स्पर्श केला.
चरण स्पर्श करताच
श्री केशवजींनी, श्री
गौरीशंकर महाराजांना आपल्या शिवरूपाचे पद्मासन मुद्रेत साक्षात दर्शन
दिले.
शैले शैले न माणिक्यं, मौत्तिकं न गजे-गजे। साधू न हि सर्वत्र, चंदनं न वने-वने॥
'प्रत्येक पर्वतावर माणिक
नसतो, प्रत्येक हत्तीच्या गंडस्थळात मोती
सापडत नाही, साधू सर्वत्र नसतात. तत्द्वत प्रत्येक वनात
चंदन सापडत नाही,'
या श्लोकाप्रमाणेच, गौरीशंकर महाराजांना त्यांचा शोध
साक्षात महादेवांच्या रूपात प्राप्त झाला.
या गुरुदर्शनाने त्यांना जीवनातील अंतिम
आणि सर्वोच्च आनंद
मिळाला.
अंतिम कार्य
आणि जिवंत
समाधी:
दर्शनानंतर श्री
केशवजींनी (बडे दादाजी) गौरीशंकर महाराजांना सांगितले: "अब हमने आपको दर्शन दे दिये है, तो आप जमात को लेकर आगे जाओ।" गुरूंच्या आज्ञेनुसार, श्री गौरीशंकर महाराज
आपल्या जमातीला घेऊन
काही किलोमीटर दूर
असलेल्या खोकसर (Khoksar) येथे
पोहोचले. तेथे त्यांनी आपल्या
जमातीतील सर्वांना केशवजींचे
(बडे दादाजी) रहस्य सांगितले.
साक्षात शिवरूपाचे दर्शन,
पद्मासन मुद्रेतील साक्षात्काराने
त्यांच्या आयुष्यभराच्या
तपस्येचे फळ त्यांना मिळाले
होते. शिवभेटीचा ध्यास
पूर्ण झाल्यामुळे त्यांनी यापुढे
देह ठेवण्याचा निर्णय
घेतला. खोकसर घाटावर
त्यांनी जिवंत समाधी घेतली.
आजही
खोकसर होशंगाबाद
(नर्मदापुरम), मध्य प्रदेश
येथे असलेले त्यांचे समाधी
मंदिर, त्यांची शिवभक्ती, नर्मदामातेवरील श्रद्धा आणि
साक्षात महादेवांच्या भेटीची अलौकिक गाथा
सांगते. ते केवळ
एक संत नव्हते,
तर ते एका
महान भक्तीचे
महान प्रतिक होते..
नर्मदे हर!
Labels: Gaurishankar Maharaj, Dada Dhuniwale Guru, Narmada Parikrama History, Khoksar Samadhi, Pashto Saint, Shiva Bhakti, Narmada Darshan, Spiritual Enlightenment
Search Description: The profound life story of Shri Gaurishankar Maharaj, the
Pashto saint from Kabul who found Shiva on the Narmada bank. Read about his
three Narmada Parikramas, the divine vision of Narmada Mata, and his ultimate
realization that his disciple, Keshavji (Bade Dadaji), was Lord Shiva himself.
A deep dive into the spiritual history of the Narmada region.
Hashtags: #GaurishankarMaharaj #NarmadaParikrama #KhoksarSamadhi
#DadaDhuniwale #ShivaBhakti #NarmadaMata #SiddhaPurush #PashtoSaint
#SpiritualJourney #Mahadev
-------------------------------
नर्मदा परिक्रमा: निसर्ग, साहस आणि अध्यात्म यांचा त्रिवेणी संगम
https://www.astranewsnetwork.in/2025/08/blog-post_268.html
१ नर्मदा परिक्रमा : नर्मदे हर: एक आंतरिक आणि बाह्य प्रवास
https://www.astranewsnetwork.in/2025/08/blog-post_517.html
२ नर्मदा परिक्रमा : चमत्कारांचा खजिना आणि एका दैवी प्रवासाची सुरुवात
https://www.astranewsnetwork.in/2025/08/blog-post_243.html
३ नर्मदा परिक्रमा : आशीर्वाद आणि एक दैवी साखळी
https://www.astranewsnetwork.in/2025/08/blog-post_418.html
४ नर्मदा परिक्रमा : ओंकारेश्वरची पहिली रात्र : अनपेक्षित घटना आणि संघर्ष
https://www.astranewsnetwork.in/2025/08/blog-post_459.html
५ नर्मदा परिक्रमा : ओंकारेश्वर: परिक्रमेचा पहिला दिवस आणि त्यागाची पहिली शिकवण
https://www.astranewsnetwork.in/2025/08/blog-post_214.html
६ नर्मदा परिक्रमा : रावेरखेडीकडे प्रस्थान आणि एक अनपेक्षित सहप्रवासी
https://www.astranewsnetwork.in/2025/09/blog-post.html
७ नर्मदा परिक्रमा : शालिवाहनकडे: एक आनंददायी अनुभव
https://www.astranewsnetwork.in/2025/09/blog-post_16.html
मांडूतील नीलकंठेश्वर महादेव मंदिर: एक आध्यात्मिक आणि ऐतिहासिक अवलोकन
https://www.astranewsnetwork.in/2025/09/blog-post_3.html
८ नर्मदा परिक्रमा : खलघाट: सेवाभावाचा एक अविस्मरणीय अनुभव
https://www.astranewsnetwork.in/2025/09/blog-post_5.html
९ नर्मदा परिक्रमा : शूलपाणी: एक अदृश्य परीक्षा आणि अनपेक्षित मदत
https://www.astranewsnetwork.in/2025/09/blog-post_7.html
१० नर्मदा परिक्रमा : शूलपाणीतील दहा दिवस: त्याग आणि सेवेचा खरा अनुभव
https://www.astranewsnetwork.in/2025/09/blog-post_12.html
११ माझी परिक्रमा : धडगाव ते शूलपाणीश्वर: धडगावातील अनोखा अनुभव
https://www.astranewsnetwork.in/2025/09/blog-post_13.html
नर्मदा परिक्रमा करताना....
https://www.astranewsnetwork.in/2025/09/blog-post_15.html
१२ नर्मदा परिक्रमा : हरिधाम आश्रम ते
तपोवन आश्रम; मेघनाद येथील मुक्काम
https://www.astranewsnetwork.in/2025/09/blog-post_20.html
१३ नर्मदा परिक्रमा : पोइचा ते कार्तिकेश्वर:
सेवेचे विविध रंग
https://www.astranewsnetwork.in/2025/09/blog-post_22.html
१४ नर्मदा परिक्रमा : इंद्रेश्वर ते
अविधा: सेवा आणि मानवी स्वभावाचे विविध रंग
https://www.astranewsnetwork.in/2025/09/blog-post_23.html
१५ नर्मदा परिक्रमा : अविधा ते नवागाम
: मानवी स्वभावाचे विविध रंग
https://www.astranewsnetwork.in/2025/09/blog-post_24.html
नर्मदाखंडातील पर्यावरण संवर्धनाचे
आव्हान
https://www.astranewsnetwork.in/2025/09/blog-post_25.html
मांडूचे चतुर्भुज श्रीराम मंदिर:
आस्था, इतिहास आणि वास्तुकलेचा अनोखा संगम
https://www.astranewsnetwork.in/2025/09/blog-post_58.html
नर्मदा परिक्रमा मार्गावरील आश्रमात
बाहेरून येणाऱ्या व्यक्तीला सेवा कशी देता येईल?
https://www.astranewsnetwork.in/2025/09/blog-post_26.html
नर्मदा खंडातल्या शब्दांमधून उलगडणारी
'माई'ची भाषा: नियमांची शिस्त नव्हे, मायेचा संवाद!
https://www.astranewsnetwork.in/2025/09/blog-post_45.html
१६ नर्मदा परिक्रमा : रामकुंड ते
बुलबुलाकुंड: कुरकुर आणि बुडबुडे
https://www.astranewsnetwork.in/2025/09/blog-post_28.html
१७ नर्मदा परिक्रमा : विमलेश्वरचा
अंतिम टप्पा: माईची कृपा आणि समुद्रपार
https://www.astranewsnetwork.in/2025/09/blog-post_30.html
१८ नर्मदा परिक्रमा : पितृभूमीकडून
देवभूमीकडे
https://www.astranewsnetwork.in/2025/10/blog-post.html
१९ नर्मदा परिक्रमा : टीबी गावातील
मुक्काम
https://www.astranewsnetwork.in/2025/10/blog-post_4.html
२० नर्मदा परिक्रमा : भरूच ते
दत्तमढी, भारद्वाज आश्रम: जिव्हाळा, गोंधळ आणि नवीन वर्षाची सुरुवात
https://www.astranewsnetwork.in/2025/10/blog-post_8.html
२१ नर्मदा परिक्रमा : भारद्वाज आश्रम
ते मोटी कोरल
https://www.astranewsnetwork.in/2025/10/blog-post_10.html
२२ नर्मदा परिक्रमा : नारेश्वर ते
रणापूर : सत्संगी महाराजांना दुखापत?
https://www.astranewsnetwork.in/2025/10/blog-post_11.html
नारेश्वर येथील श्री रंगावधूत महाराज
: दत्तसंप्रदायातील महान विभूति
https://www.astranewsnetwork.in/2025/10/blog-post_48.html
२३ नर्मदा परिक्रमा : शिनोर ते
कर्नाली : अनसूया माता ते कुबेर भंडारी
https://www.astranewsnetwork.in/2025/10/blog-post_14.html
देवगुरू बृहस्पती कर्क राशीत : जागतिक
आणि वैयक्तिक जीवनावर कोणते परिणाम होतील?
https://www.astranewsnetwork.in/2025/10/blog-post_17.html
अश्वत्थामा : महाभारतातील आणि नर्मदा
परिक्रमावासींना दिसलेला...
https://www.astranewsnetwork.in/2025/10/blog-post_22.html
नर्मदा परिक्रमा मार्गात मुक्कामासाठी
आश्रम नसेल तर काय करावे?
https://www.astranewsnetwork.in/2025/10/blog-post_23.html
गोंडवानाची राजधानी रामनगर: नर्मदा
तीरावरील इतिहासाचा आणि सौंदर्याचा अज्ञात ठेवा
https://www.astranewsnetwork.in/2025/10/blog-post_26.html
नर्मदा परिक्रमेत या १५ गंभीर चुका
टाळा!
नर्मदा परिक्रमा: ओळख, कागदपत्रे आणि
आपत्कालीन दक्षता
वाहनाने नर्मदा परिक्रमा: १२ दिवसांत
पूर्ण होणारा पवित्र प्रवास
नर्मदा तटावरील महायोगी श्री गौरीशंकर महाराज
https://www.astranewsnetwork.in/2025/10/gaurishankar-maharaj-shiva-darshan-narmada-tat.html
----------------------------------
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा