वयाच्या ८६व्या वर्षी घेतला अखेरचा श्वास

पुणे,२० मे २०२५ : प्रसिद्ध खगोलशास्त्रज्ञ आणि लोकप्रिय विज्ञान कथाकार डॉ. जयंत विष्णू नारळीकर (वय ८६) यांचे आज पुण्यातील त्यांच्या निवासस्थानी वृद्धापकाळाने निधन झाले. त्यांच्या निधनाने भारतीय विज्ञान क्षेत्रात एका युगाचा अंत झाला आहे.

विज्ञानाचे जटिल विषय सामान्य माणसापर्यंत सुलभतेने पोहोचवण्याच्या अद्वितीय कौशल्यासाठी ओळखले जाणारे डॉ. नारळीकर यांनी आपल्या कारकिर्दीत न केवळ भारतीय खगोलशास्त्र क्षेत्राला आंतरराष्ट्रीय स्तरावर नेण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली, तर विज्ञान साहित्याला समृद्ध करण्यातही अमूल्य योगदान दिले.

प्रतिष्ठित टाटा मूलभूत संशोधन संस्था आणि विशेषत: आयुका (आंतर-विद्यापीठ खगोलशास्त्र आणि खगोलभौतिकी केंद्र) या संस्थांच्या विकासात त्यांची भूमिका अत्यंत महत्त्वाची राहिली. डॉ. नारळीकर यांनी आपल्या संशोधनातून खगोलशास्त्रात नवनवीन क्षितिजे पार केली आणि भारतातील अनेक तरुण शास्त्रज्ञांना प्रेरणा दिली.

केवळ वैज्ञानिक म्हणूनच नव्हे, तर मराठी विज्ञानकथांचे लोकप्रिय लेखक म्हणूनही त्यांनी विपुल साहित्य निर्मिती केली. त्यांच्या लेखनामध्ये अवघड वैज्ञानिक संकल्पनांचे सुलभीकरण करण्याची अनोखी पद्धत होती, जी सर्वसामान्य वाचकांनाही आकर्षित करायची. त्यांची पुस्तके आणि कथा अनेक भाषांमध्ये अनुवादित झाल्या आहेत.

डॉ. नारळीकर यांच्या निधनाने भारतीय विज्ञान आणि साहित्य विश्वात अपूरणीय पोकळी निर्माण झाली असली, तरी त्यांचा समृद्ध वैज्ञानिक वारसा आणि प्रेरणादायी कार्य येणाऱ्या अनेक पिढ्यांसाठी मार्गदर्शक ठरणार आहे.