पुणे महानगरपालिका निवडणूक २०२५: प्रभाग रचनेचा प्रारूप आराखडा जाहीर

राजकीय घडामोडींना वेग; ४१ प्रभागांमध्ये १६५ नगरसेवकांची निवड

पुणे: आगामी पुणे महानगरपालिका निवडणुकीसाठी प्रशासनाने प्रारूप प्रभाग रचनेचा आराखडा जाहीर केल्याने शहराच्या राजकीय वर्तुळात उत्साहाचे वातावरण निर्माण झाले आहे. महापालिका आयुक्त तथा प्रशासक नवलकिशोर राम यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, या नवीन रचनेमुळे शहरात एकूण ४१ प्रभाग असतील, ज्यातून तब्बल १६५ नगरसेवकांची निवड केली जाणार आहे. लोकसंख्येची आकडेवारी आणि भौगोलिक मर्यादा विचारात घेऊन ही रचना तयार करण्यात आली असून, यामुळे अनेक विद्यमान आणि इच्छुक उमेदवारांची धाकधूक वाढली आहे.

नवीन रचनेची वैशिष्ट्ये

प्रारूप आराखड्यानुसार, पुणे महानगरपालिकेत एकूण ४१ प्रभाग असतील. यापैकी ४० प्रभाग चार सदस्यांचे असतील, तर प्रभाग क्रमांक ३८ हा एकमेव पाच सदस्यीय प्रभाग असेल. यामुळे निवडून द्यावयाच्या नगरसेवकांची संख्या १६५ इतकी झाली आहे. ही प्रभाग रचना २०११ च्या जनगणनेवर आधारित आहे, ज्यात पुणे शहराची एकूण लोकसंख्या ३४,८१,३५९ इतकी नोंदवली गेली आहे. यामध्ये अनुसूचित जाती (SC) आणि अनुसूचित जमाती (ST) या संवर्गासाठी लोकसंख्येच्या आधारावर आरक्षण निश्चित केले जाईल.

आरक्षणाचे गणित

जनगणनेनुसार, पुणे शहरात अनुसूचित जातीची लोकसंख्या ४,६८,६३३ आहे, तर अनुसूचित जमातीची लोकसंख्या ४०,६८७ इतकी आहे. या आकडेवारीनुसार, कायद्यातील तरतुदीनुसार आरक्षित जागांची निश्चिती केली जाईल. यामुळे अनेक प्रभागांतील आरक्षणाचे समीकरण बदलणार आहे. महिलांसाठी एकूण ५० टक्के जागा राखीव असतील, ज्यामुळे शहरातील राजकीय महिला नेत्यांना मोठी संधी मिळणार आहे.

हरकती व सूचनांसाठी अंतिम मुदत

प्रशासनाने जाहीर केलेल्या वेळापत्रकानुसार, नागरिकांना या प्रारूप प्रभाग रचनेवर हरकती व सूचना मांडण्यासाठी २२ ऑगस्ट ते ४ सप्टेंबर २०२५ पर्यंतचा कालावधी देण्यात आला आहे. हरकती/सूचना सादर करण्याची अंतिम मुदत ४ सप्टेंबर २०२५ रोजी दुपारी ३ वाजेपर्यंत असेल. लेखी स्वरूपातील या हरकती पुणे मनपा भवन, शहरातील सर्व क्षेत्रीय कार्यालये, तसेच स्वातंत्र्यवीर सावरकर भवन येथील निवडणूक कार्यालयात स्वीकारल्या जातील. या हरकतींवर नंतर सुनावणी घेतली जाईल आणि त्यानंतर अंतिम प्रभाग रचना जाहीर केली जाईल.

राजकीय आरोप-प्रत्यारोप

प्रारूप प्रभाग रचनेवर राजकीय वर्तुळातून विविध प्रतिक्रिया येत आहेत. महाविकास आघाडीच्या नेत्यांनी सत्ताधारी भाजपवर प्रभाग रचनेत हस्तक्षेप केल्याचा गंभीर आरोप केला आहे. प्रभाग रचना सोयीस्कर बनवली जात असल्याचा दावा त्यांनी केला असून, प्रशासनाने सुधारणा न केल्यास या रचनेला न्यायालयात आव्हान देण्याचा इशाराही दिला आहे. दुसरीकडे, राष्ट्रवादी काँग्रेस (अजित पवार गट) ने पुणे आपला बालेकिल्ला असल्याचे सांगत १६२ जागांवर निवडणूक लढण्याची तयारी दर्शवली आहे. महायुतीमध्ये असले तरी 'मैत्रीपूर्ण लढती' स्वीकारार्ह असतील असेही त्यांनी स्पष्ट केले आहे.

आदर्श आचारसंहितेचे कठोर नियम

निवडणूक काळात आर्थिक घोषणा आणि नवीन प्रकल्पांना बंदी, शासकीय व निमशासकीय संस्थांमधील भरतीवर तात्पुरती बंदी, धार्मिक किंवा जातीय तणाव निर्माण करणाऱ्या कृत्यांवर निर्बंध, प्रचारासाठी मालमत्ता मालकाच्या लेखी परवानगीची आवश्यकता, तसेच सभेसाठी पोलिसांची परवानगी बंधनकारक करणे, अशा अनेक नियमांचा समावेश आचारसंहितेत करण्यात आला आहे. दारू विक्रीवरही मतदानाच्या आदल्या दिवशी, मतदानाच्या दिवशी आणि मतमोजणीच्या दिवशी बंदी असेल. या सर्व नियमांमुळे निवडणूक प्रक्रिया अधिक पारदर्शक आणि शांततेत पार पाडण्यास मदत होईल.

पुढील राजकीय वाटचाल

प्रारूप आराखडा प्रसिद्ध झाल्यामुळे, आता भाजप, राष्ट्रवादी काँग्रेस, काँग्रेस, शिवसेना (शिंदे गट) आणि शिवसेना (उद्धव बाळासाहेब ठाकरे) यांसारखे पक्ष आपल्या उमेदवारांची निवड करताना प्रभाग रचनेचा बारकाईने अभ्यास करतील. तसेच, यामुळे अनेक नवीन चेहरे निवडणुकीच्या रिंगणात उतरण्याची शक्यता आहे. पुणेकरांना लवकरच या निवडणुकीची रणधुमाळी अनुभवायला मिळेल.

Local Politics, Municipal Elections, Pune, Ward Delimitation, Urban Governance

#PMC #Pune #PuneMunicipalCorporation #PuneElections #WardDelimitation #LocalBodyPolls #MaharashtraPolitics #IndianElections