मुंबई, २५ जुलै २०२५: 'रिच डॅड पुअर डॅड' या जगप्रसिद्ध पुस्तकाचे लेखक आणि आर्थिक तज्ज्ञ रॉबर्ट कियोसाकी यांनी पुन्हा एकदा धक्कादायक भविष्यवाणी केली आहे. त्यांच्या मते, जगासमोर आतापर्यंतचे सर्वात मोठे आर्थिक संकट येणार आहे, ज्यामध्ये सोने, चांदी आणि बिटकॉइनसारख्या प्रमुख मालमत्तांच्या किमतींमध्येही मोठी घसरण होईल. त्यांनी सोशल मीडिया पोस्टमध्ये 'बबल्स फुटणार आहेत' असे म्हटले आहे, ज्यामुळे जगभरात पुन्हा एकदा भीतीचे वातावरण निर्माण झाले आहे.
अमेरिकेची 'स्व-निर्मित आपत्ती' आणि तिच्या फेडरल रिझर्व्हवर टीका
कियोसाकी यांच्या मते, या संकटाचे मूळ अमेरिकेच्या आर्थिक धोरणांमध्ये आणि विशेषतः त्यांच्या फेडरल रिझर्व्हमध्ये (फेड) आहे. अमेरिकेचा वाढता कर्जभार आणि प्रत्येक संकटात फेडरल रिझर्व्हने मोठ्या प्रमाणावर चलन (फिएट करन्सी) छापून अर्थव्यवस्थेला वाचवण्याचा प्रयत्न केला, हीच या संकटाची प्रमुख कारणे आहेत असे ते म्हणतात.
कियोसाकी यांनी काही ऐतिहासिक उदाहरणे दिली:
१९८७ चा बाजार क्रॅश: त्यावेळी 'बनावट डॉलर' छापले गेले.
१९९८ मधील एलटीसीएम (LTCM) संकट: पुन्हा मोठ्या प्रमाणावर नोटा छापल्या गेल्या.
२०१९ मधील रेपो मार्केट संकट आणि २०२० मधील कोविड: प्रत्येक वेळी अमेरिकन फेडने चलन छापून अर्थव्यवस्थेला सावरण्याचा प्रयत्न केला.
सिलिकॉन व्हॅली बँक क्रॅश: हे सर्वात ताजे उदाहरण आहे.
कियोसाकी यांचा आरोप आहे की, डॉलरसारख्या फिएट मुद्रा वाचवणे हे फायद्याचे नाही, कारण त्या स्वतःच 'हरतात'. त्यांच्या मते, अशा कृतींमुळे हायपरइन्फ्लेशन (अति चलनवाढ) सारखी परिस्थिती निर्माण होते, ज्याचा अनुभव व्हेनेझुएला किंवा पाकिस्तानसारख्या देशांनी घेतला आहे, जिथे सरकारांनी कर्ज फेडण्यासाठी नोटा छापल्या आणि परिणामी नागरिकांना महागाईचा प्रचंड फटका बसला.
अमेरिकेची ताकद आणि डॉलरचा घटता प्रभाव
अमेरिकेच्या तीन प्रमुख ताकदी आहेत: तिची लष्करी शक्ती, डॉलर हे चलन आणि गुगल, ऍपल, मॅकडोनाल्ड्ससारख्या जागतिक कंपन्या. या ताकदींच्या बळावर अमेरिका जागतिक वर्चस्व गाजवते. मात्र, डॉलरवरील वाढत्या कर्जामुळे (३८ ट्रिलियन डॉलर बाह्य कर्ज) आणि जगातील अनेक देश डॉलरपासून दूर जात असल्याने (उदा. ब्रिक्स देशांचा 'डी-डॉलररायझेशन'चा प्रयत्न), अमेरिकेला डॉलर वाचवण्याची चिंता आहे. डोनाल्ड ट्रम्प यांनीही 'डी-डॉलररायझेशन'च्या मोहिमांना गंभीर परिणामांचा इशारा दिला आहे.
जगभरातील मध्यवर्ती बँकांनी गेल्या ५-६ वर्षांत त्यांच्या परकीय चलन साठ्यात डॉलरचा वाटा कमी करून सोन्याचा साठा वाढवला आहे. भारत आणि चीनसारखे देश मोठ्या प्रमाणावर सोने खरेदी करत आहेत. तसेच, ज्या देशांचे सोने परदेशात ठेवले आहे (उदा. भारताचे लंडनमध्ये), ते आता ते परत आपल्या देशात आणत आहेत. रशिया-युक्रेन युद्धात रशियाची डॉलर मालमत्ता अमेरिकाने गोठवल्याने, जगाला डॉलरवर पूर्णपणे अवलंबून राहण्यापासून आणि परदेशात सोने ठेवण्यापासून धडा मिळाला आहे.
कियोसाकींचा गुंतवणुकीचा सल्ला: सोने, चांदी आणि क्रिप्टो
कियोसाकींचा भर यावर आहे की, जेव्हा आर्थिक संकट येईल आणि सर्व मालमत्ता कोसळतील, तेव्हा सोने, चांदी आणि क्रिप्टोकरन्सीमध्ये मोठ्या गुंतवणुकीची संधी निर्माण होईल. ते म्हणतात की, ते स्वतः पैसे घेऊन तयार बसले आहेत आणि या मालमत्तांच्या किमती घसरल्यास गुंतवणूक करणारे ते पहिले असतील. यातून ते अप्रत्यक्षपणे हेच सांगत आहेत की, दीर्घकाळात या तीन मालमत्ताच गुंतवणूकदारांना मोठा फायदा देतील.
वारेन बफे यांच्याकडेही ३५० अब्ज डॉलरचा रोख साठा (कॅश रिझर्व्ह) असून, तेही बाजारातील घसरणीची वाट पाहत आहेत, असे कियोसाकी यांनी म्हटले आहे. याचा अर्थ, बफे देखील चांगल्या मालमत्तांमध्ये गुंतवणूक करण्यासाठी संधी शोधत आहेत.
आगामी काळातील अनिश्चितता
बाजारात नेमका कधी क्रॅश येईल, याचे भाकीत कोणीही करू शकत नाही, असे अनेक तज्ज्ञ म्हणतात. कियोसाकींचा हा वैयक्तिक अंदाज असला तरी, जागतिक व्यापार करार, चीनशी संबंध, आणि अमेरिकन फेडरल चीफ यांनी लागू केलेल्या शुल्क धोरणांचे अर्थव्यवस्थेवर होणारे परिणाम यांसारख्या अनेक अनिश्चितता पुढील काही महिन्यांत समोर येतील. अमेरिकन प्रशासन सध्या मोठ्या गोंधळात असल्याचं चित्र दिसत आहे, जिथे वाणिज्य सचिव आणि ट्रेझरी सचिवांचे विधान परस्परविरोधी आहेत. ही सर्व परिस्थिती जागतिक अर्थव्यवस्थेसाठी आव्हानात्मक असण्याची शक्यता आहे.
Reviewed by ANN news network
on
७/२८/२०२५ ०३:१२:०० PM
Rating:
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत: